Belirtiler
- Nefes darlığı
- Kronik hafif öksürük.
Amfizem terimi, kronik tıkayıcı akciğer hastalığının eşanlamlısı olarak kullanılmıştır. Amfizem, oldukça yaygındır ve çoğu durumlarda nedeni uzun süre sigara içmiş olmaktır, yine de kalıtım ve daha önce astım bulunması durumlarının bazı etkileri olabilir.
Amfizem en büyük ihtimalle sigara içenlerde gelişir. Fakat, puro ve pipo içenler de tehlikede bulunmaktadırlar (pipo içenlerin çoğu başlangıçta sigara içmişlerdir). Amfizem erkeklerde kadınlardan daha fazla görülür, fakat bu fark değişmektedir, çünkü gittikçe artan sayıda kadın sigara içmektedir.
Normal olarak akciğerlerinizde alveol denilen hava torba akların dan 300 müyon adet bulunur. Buralarda kanınıza oksijen veriiip karbondioksit çıkartılır. Amfizem, alveoiler, normaî esnekliklerini kaybettikleri, aşırı derecede gerilip uzadıkları ve yırtıldıkları zaman meydana gelir. Yan yana bulunan birkaç alveol birden yırtılarak birçok küçük balonların yerine bir büyük balon meydana getirebilir. Bu süreç yavaş yavaş meydana gelir ve bütün alveolleri aynı ölçüde etkilemez, fakat akciğerlerin randımanlı şekilde çalışmasını önler, sigara içmek, alvoellerin duvarlarını meydana getiren elastik liflerin erimesine yol açar. Bunu, sağlıklı esnekliği sürdürmek için bir madde üreten hücreleri tahrip ederek yapar.
Amfizemin özelliği, akciğerlerin ince nefes alma alanlarının daralmasıdır. Sigara içmek doğrudan tahriş etmek yoluyla bu küçük pasajların spazmına ve daralmasına yol açar. Sonuç olarak havanın akciğerlerine doğru veya akciğerlerinizden dışarıya akışı için geçen süre çok daha uzun olur ve akciğerlerinizdeki oksijen karbondioksit değiş tokuşu büyük ölçüde yavaşlatılmış oîur. Bu durum nefes darlığına yol açar.
Bazı kişilerde anfizeme, alfal antitripsin denen bir enzimin kalıtımsal eksikliği neden olur; bu enzim normalde alveolierin duvarlarındaki elastiki liflerin bütünlüğünü korur. Bu kişilerin kanları tahlil edildiğinde, bu enzim seviyesinin düşük olduğu belirlenir ve büyük ihtimalle bunlar hayatlarının otuzuncu veya kırkıncı yılları civarında şiddetli anfizeme tutulacaklardır. İspat edilmiş olmamasına rağmen, sigara içmek ve enzimin faaliyetini engelleyebilir ve dolayısıyla kalıtımsal olarak enzim eksikliği bulunmayan kişilerde anfizem meydana gelmesine yol açabilir.
Teşhis
Anfizemin en önemli belirtisi zaman geçtikçe artabilen ve özellikle solunum yolu enfeksiyonlarından sonra şiddetini artıran nefes darlığıdır. Ufak miktarlarda balgam meydana getiren hafif bir öksürük de bulunabilir, şiddetli vakalarda zayıflamaya yol açtığı görülür. Doktorunuz, sizdeki belirtilere akciğerlerinizin fonksiyon testi sonuçlarına, tıbbi geçmişinize ve röntgen bulgularına göre teşhis koyacaktır. Kendisi büyük ihtimalle (sıklıkla) göğsünüzün boyutlarında artış fark edecektir.
Anfizem Ne Kadar Ciddi Bir Hastalıktır?
Anfizem ciddi bir kronik hastalıktır. Eğer yaygın duruma gelmişse, sonucu başarısız olabilir. Anfizemin meydana getirdiği değişiklikleri düzeltmek için belirli bir tedavi yoktur. Diğer taraftan, eğer erken tespit edilirse anfizem büyük ölçüde önlenebilen bir hastalıktır. Dolayısıyla, sigarayı bırakın. Belirtiler ortaya çıkmadan önce sigarayı bırakırsanız, hastalığın daha fazla ilerlemesini önleyebilirsiniz.
Tedavi
Tedavi akciğerlerinizi normal naline getirmez, ancak hastalığın kötüleşmesini engelleyebilir ve hasar görmüş akciğerlerinizi en etkili nasıl kullanabileceğinizi öğretebilir.
En önemli adım sigarayı bırakmaktır; bırakmazsanız, hastalık doğal olarak kötüleşecektir. Solunum yollarını tahriş edebilecek diğer durumlardan (boya kokusu, egzoz dumanı, bazı yemeklerden pişirilirken çıkan duman, bazı parfümler, toz, soğuk hava ve aşırı rutubetli hava gibi) da sakının. Özellikle soğuk havada ağız ve burnunuzu koruyun ve burnunuzdan nefes alın; bu solukla aldığınız havayı ısıtacaktır. Soğuk- hava bronşlarda daralmaya neden olabilir. Ayrıca soğuk algınlığı ya da grip gibi solunum yolu enfeksiyonu olanlardan korunmaya çalışın.
Amfizemli hastalarda pnömoni, akut bronşit ve diğer ciddi solunum yolları hastalıkları daha sık görülür. Balgamınızın renginde, miktarında ve kıvamında ortaya çıkan bir değişiklik solunum yolları enfeksiyonunun ilk işareti olabilir. Doktorunuz geniş etkili bir antibiyotik verebilir. Nefes darlığı da varsa bronş genişleticiler yararlı olabilir.
Amfızem alveollerdeki oksijen karbondioksit değişimini bozduğu İçin alınan havanın yet-memesine neden olabilir. Ayrıca hava yolları daralabiiir ve solunum kaslarının daha fazla çalışması gerekebilir. Ancak akciğerlerinizi daha etkili olarak kullanabilmeniz için birçok yöntem vardır.
İlk olarak doktorunuzun verdiği ilaçları tam olarak kullanın. İkinci olarak, düzenli egzersiz yapın. Yürümek ya da bisiklete binmek gibi egzersizler dayanıklılığınızı artırabilir. Üçüncü olarak, doktorunuzun önerdiği nefes alma tekniklerini uygulayın. Bazı hastalar bu yöntemlerle dayanıklılıklarını artırabilmektedir.
Son olarak, durumunuz kötüleşir ya da bir solunum yolları enfeksiyonu gelişirse hemen doktorunuza başvurun.
Bazı doktorlar ara sıra ya da sürekli, evde oksijen tedavisi önermektedir.
Not:Burada yer alan yazılar bilgilendirme amaçlıdır, İlaç önerisi ve tedaviler için lütfen doktorunuza başvurunuz..