Sağlıklı arterler, sağlıklı kaslar gibi esnek ve elastikidir, iç kısımlarındaki kanın rahat akışını sağlamayan pürüzsüz ve düz bir yol vardır. Ateroskleroz yağ moleküllerinin arter duvarına yapışarak orada birikmesi durumu olarak tarif edilir. İsmi Yunanca`dan gelir. Bu hastalıkta tabakalaşan kan hücreleri, çoğunlukla arterin (atardamarların) iç duvarındaki mikroskobik yaralanma bölgesinde birikir. Bu bölgede ayrı
ca yağ hücreleri de toplanır. Başlangıçta kümeleşme yağ hücrelerinin toplandığı çizgide meydana gelir. Fakat kümeleşme çoğaldıkça arter, duvarlarının daha derin tabakalarını içerir. Neticede arter duvarındaki mikroskobik yaralanma bölgesinde scar (sert) dokusu oluşur ve buraya da kalsiyum çöküntüleri birikir.
Daha geniş birimlere etheromas (aterom plakaları) denir ve bunlar aterosklerozun (damar sertliği) başlıca bulgularıdır. Bu birikimlerden daha tehlikelisi arter içindeki kanalın daralması sonucunda ortaya çıkan kan akımının yavaşlamasıdır. Bu meydana gelirse dokulara arterlerden yeterli miktarda kan gelmez. Yağ birikimlerinden ayrılabilen parçalar kanla erterlere taşınarak gittikleri yerlerde arterleri tıkayabilir ve arterial emboliye (tıkanma) sebep olabilirler.
Ateroskleroz terimi arterin sertleşmesi anlamına gelir, sık olarak bu iki deyim birbirinden ayrıtedilmez. Bu hastalıkta arter duvarı oldukça serttir ve sık olarka kalsiyum tuzları içerir. Bazen ön koldaki arterler küçük ve sert bir boruya benzer şekilde hissedilebilir. Aterosklerozla birlikte arter zayıflaması ve genişlemesi var ise bu duruma anevrizma denir.
Aterosklerozun teşhisi rutin fiziksel muayene ile konulabilir. Doktorunuz boynunuzda, kasıklarınızda veya kamınızdaki steteskop muayenesi sırasında, eğer ateroskleroz yok ise,
kalın ve kaba tonda bir kan akışı sesi duyar. Eğer ateroskleroz var ise ve damar daralmışsa bu bölgelerden püskürme sesi duyar. Doktor damardan geçen kan akışı miktarını dirsek, bacak ve ayaktaki pulsasyonu (nabzı) hissederek tahmin edebilir. Bu pulsasyonlardaki azalma kısmi olarak kan akışının tıkandığı şüphesini ortaya çıkarır.
Ses dalgaları kullanarak daha titizlikle yapılan dolaşım testleri kan akışının varlığını veya azalmışsa, azalma derecesini ortaya çıkarmada oldukça yardımcıdır. Karnın iyi muayenesi aortta muhtemel bir anevrizmayı tanımlamak veya ortaya çıkarmak için sık olarak kullanılır. Aterosklerozu ortaya çıkarmak için yapılan diğer bir test de arteriografidir (anjio). Bu testte kasık bölgesindeki artere bir tür boya enjekte edilir ve daha sonra o arterin olduğu vücut kısmının röntgeni alınır.
Bazı vakalarda arter iyice tıkanmadığı sürece teşhis koymak güçtür, ancak arter tam tıkandığında kalp krizi, felç ve arteriel emboli oluşur.
Bazı durumlarda ise daralan veya tıkanan arter çevresindeki komşu arterden tıkanan artere yardım amacıyla bağlantılar yapılır. Bu vücudun doğal korunma mekanizmasıdır. Buna kollateral sirkülasyon (yan dolaşım) denilir. Bu durum tıkanan arteri biraz rahatlatır.
Eğer vücudunuzun bir bölgesinde önemli miktarda ateroskleroz var ise vücudunuzun diğer bölgesinde arteryel dolaşımda belli bir derecede azalma meydana gelir. Örneğin bacak bölgesinde zayıf arteryal dolanım olan şahısta bu nedenden dolayı koroner arterlerdeki daralma nedeniyle ortaya çıkabilen kalp krizine bağlı olarak göğüs bölgesinde ağrı olabilir.

Not:Burada yer alan yazılar bilgilendirme amaçlıdır, İlaç önerisi ve tedaviler için lütfen doktorunuza başvurunuz..