Kronik ve geriye dönüşü olmayan börek yetersizliği olan j şahıslara böbrekleri işlerliğini yitirdikten sonra da yaşama şansı vermek için diyaliz ve böbrek naklinin uygulanması geçtiğimiz otuz beş yıl içerisinde ortaya çıkmıştır. Diyaliz, böbrekler kendi başlarına işlevlerini göremediği zaman kandaki artık maddelerin atılması için kullanılan yapay bir araçtır.
Diyaliz, akut böbrek yetmezliğinde geçici bir önlem olarak kullanılabilir. Diyaliz, kandaki artıkların genel durumu bozucu ve sonuçta öldürücü bir şekilde birikmesini önler ve böbreklerin işlevlerini yerine getirebilmesi için böbreklere iyileşme süresi tanır. Ayrıca kronik hastalık nedeniyle bunların tamamen gereksiz olduğu açıkça ortaya çıktığı zaman tamamıyle böbreklerin yerini de tutabilir.
İlerlemiş böbrek yetmezliği olan şahıs ne zaman diyalize gereksinim duyar? Bütün olaylar birbirinden farklıdır. Ancak bir kural olarak hekimlerin bir çoğu daha sonraki bölümde anlatılan koruyucu önlemlerle kronik böbrek yetmezliğini mümkün olduğunca uzun bir süreyle kontrol altına almaya çalışırlar. Ancak kaçınılmaz olarak diyalizin yararlarının riskinden daha ağır bastığı bir zaman gelir.
Genç ve diğer açılardan sağlıklı olan şahıslarda genellikle organ nakli diyalize tercih edilir. Çünkü bu olay daha iyi bir yaşam kalitesi sergiler. Bu türden şahısların bir çoğu, uygun bir organ bağışçısı bulunana kadar diyalize girerler. Bu olay daha sonraki bölümlerde daha detaylı olarak tartışılacaktır. Ancak, organ nakli , böbrek rahatsızlığı olan şahısların bir çoğunda zayıf fiziki sağlık ve tıbbi durumlar nedeniyle tercih edilecek bir olanak olamaz.
Amerika Birleşik Devletleri`nde yaklaşık 100.000 kişi diyalize girmektedir. Akut böbrek yetmezliği nedeniyle yalnızca geçici olarak diyalize giren şahıslar bunlara dahil değildir.
Akut durumlarda, diyaliz ya bir hastane biriminde ya da bir yoğun bakım merkezinde uygulanır. Sürekli böbrek sorunları olan şahısların bir çoğu dışardan bazı merkezlerde diyalize girerler. Diyalizin bazı biçimleri evlerde de yapılabilir.En-feksiyon, inme (aniden meydana gelen ve vücudu etkileyen felç... vs. gibi patolojik durumlar) kalp krizi, aşırı şişmanlık (yağlanma), peritonit ve herni (fıtık) gibi komplikasyonlar diyalizle birilikte ortaya çıkan komplikasyonlara dahildir.
Diyaliz her derde deva bir ilaç değildir. Ancak`insanların binlercesi-nin yaşamını uzatması ve diğer bir-çoğununda yaşamını kurtarması nedeniyle oldukça değerlidir.
Diyalizin birkaç değişik çeşidi aşağıdaki paragraflarda tanımlanmaktadır.
Hemodiyaliz
Bu türden bir diyaliz, artık maddeleri doğrudan doğruya kandan atar. En yaygın diyaliz çeşidi olan hemodiyalize girmeden önce genellikle kol veya bacağınızdan kan akışına cerrahi müdahale ile bir giriş yapılmalıdır. Bu türden bir giriş biçimi, arter ve ven arasında bir bağlantı olan bir fistüldür. (Fistül, boşluk göstteren iki organ veya bir organ boşluğuyla vücut yüzeyi arasında meydana gelen patolojik geçit). İlk yara iyileştikten sonra kol veya bacaklar normal hale gelir. Ancak venler (toplardamarlar) bir ölçüde şişmiş vaziyette olabilir. Bir başka giriş yapma biçimi, bir arter ve ven arasına sokulan sentetik malzemeden yapılmış bir tüptür.
Kural olarak diyalize giren şahısların bir çoğunun haftada sekiz ile oniki saatlik diyalize ihtiyacı vardır. Bu çeşitli süreçlere bölünmüştür. Diyaliz makinesine bağlandığınız zaman kanınız vasküler girişten (damar girişinden) artık maddeleri kandan atan yapay böbreğe pompalanır. Bu makine bir glomerül gibi hareket eder. Çünkü bu makine kanı artık madde bileşiklerini süzen membranlara (zarlara) doğru akıtır. Makinedeki bir solüsyon kanda kalan maddeleri düzenlemeye veya fazla sıvıyı atmaya yardımcı olur.
Periton Diyalizi
Bu tür bir diyaliz kanı süzmek için sizin kendi periton boşluğunuzu (karın) kullanır. Bu boşlukta geniş bir kılcal damar ağı vardır.
İlk aşama, abdomen`e (karına) uzanan bir kateterin yerleştirilmesi-dir. Daha sonra bu katater yoluyla diyaliz solüsyonu tekrar tekrar ab-dominal boşluğa doldurulur ve geri boşaltılır. Abdomeni saran iç kısmı oluşturan membrandaki (zardaki) küçük kan damarları atık ürünleri ve suyu diyaliz solüsyonuna süzer. Bu işleme gerekli olduğu süre boyunca devam edilir.
Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis - Capd (sürekli Kalabilen Periton Diyalizi)
Bu türden bir metod geliştirilene kadar, periton diyalizi, devamlı diyalize girme ihtiyacı duyan şahıslar için tutarlı bir seçim değildi. Prosedür yukarıda tanımlanan periton diyalizine benzerdir. Ancak abdomi-nal kaviteye (karın boşluğuna) günde yalnızca 4 veya 5 kez doldurma yapılır. Bu metod evde şahısların kendisi tarafından uygulanabilir.
Sürekli Devridaim Yapan Periton Diyalizi
Bu olayda bir makine diyaliz solüsyonunu otomatik olarak periton boşluğunuzun içine doldurur ve sonra da geri akıtır ve gece boyunca uyuduğunuz sırada birkaç kez boşaltma yapar.
Not:Burada yer alan yazılar bilgilendirme amaçlıdır, İlaç önerisi ve tedaviler için lütfen doktorunuza başvurunuz..