Belirtileri
Hiçbir belirti olmayabilir;
-İştahsızlık-,
-Kilo kaybı;
-Bulantı, kusma;
-Genel olarak yorgunluk ve zayıflık hissi duymak-,
-Sarılık (cildin ve gözlerin sararması).
-Karın ağrısı;
-Bağırsak kanaması-,
-Cilt altında ufak kırmızı örümcek gibi kan damarları gözükmesi veya cildin kolayca çürümesi;
-Sekse karşı duyulan ilginin azalması, erkekler iktidarsızlaşabilir ve kadınlar ay hali göremeyebilir.
-Kaşınma;
-Karnın ve bacakların şişmesi.
Acil Durum Belirtileri
-Kusmayla veya makattan (rektumdan) kan gelmesi.
-Zihinsel karışıklık.
Siroz karaciğer dokusunun düzeltilemez ve gitgide artan biçimde tahrip olması durumudur. Bu bir enfeksiyon, (mikrop alma) zehirlenme veya başka bir hastalık sebebi ile olabilir. Normal karaciğer dokusunun yerini yara izleri ve yeni oluşan karaciğer hücreleri ölürken onların yerini de bağ dokusu (yara dokusu) alır. Bu hücrelerin ölümü ile karaciğerin kompleks (karmaşık) işlerinin gitgide artan bölümünü, azalmakta olan sağlıklı hücreler yüklenir. Başlangıçta karaciğer normal faaliyetini sürdüremeyen hücrelerin yerini doldurmak için büyüyebilir. Zamanla daha fazla bağ dokusu oluşunca karaciğer küçülür. Sağlıklı bir karaciğer bağırsak tarafından özümlenen ve kan dolaşımıy-la kendisine gönderilen besinler üzerindeki çeşitli faaliyetleri sürdürür. Eğer karaciğer hücreleri ölür ve karaciğer küçülürse kanın buraya gelmesi çok zorlaşır. Kanın akışı (dolaşımı) tersine dönüp (portal hipertansiyon) karaciğeri atlar ve onun önemli besinlerini alıp götürür. Kanın akışındaki bu değişiklik dalağın genişlemesine sebep olabilir. Yemek borusunda varisler oluşur ve bunlar da kanayabilir (bkz. Yemek Borusundaki Varisler). Eğer sirozlu karaciğer kanla ilgili işlemleri yapamaz ve parçalanan maddeleri gerektiği gibi ayıklayıp çıkaramazsa bunlar, beyniniz üzerinde olumsuz etki yapar Bu maddeler genellikle karaciğerin normalde parçalayıp çıkardığı fazla miktarlarda proteindir. Bunların kanda bulunma oranının artması ellerin titremesine, zihinsel karışıklığa ve neticede komaya (encephalopathy) sebep olabilir. Portal hipertansiyonun (kan dolaşımının tersine dönmesi) diğer bir sebebi de karaciğere kan getiren damarda (portal damar) bir kan pıhtısı oluşmasıdır. Bazı durumlarda ise damar tıkanması görülebilir, hiçbir nedene bağlı değildir. Karaciğer damarında kan pıhtılaşması (trombo-zu) veya Budd-Chiari sendromu denilen rahatsızlık karaciğerden çıkan kanın pıhtıyla engellenmesidir ve portal hipertansiyona sebep olma olasılığı çok azdır. Bu tip engelleme de karaciğerin büyümesine ve üstüne bastırılınca çok hassaslaşmasına sebep olur. Sık sık karında ciddi bir biçimde sıvı (asit) birikimi oluşur.
Sirozun çeşitli nedenleri ve şekilleri vardır.
Alkole Bağlı Siroz
Amerika Birleşik Devletleri`nde en yaygın siroz türü alkole bağlı sirozdur. Ekseriyetle uzun yıllar çok içki içmek neticesinde gelişir ve alkoliklerin yüzde 15`inde görülür. Çok alkolden sarılık olanlar en az 10 yıl boyunca günde yarım litre veya daha çok viski veya rakı (45 gram alkol) almak karaciğere zarar vermeye yeter miktardır.
Alkolik siroz belirtileri ekseriyetle kendini hissettirmez. Diğerlerinde belirtiler yavaş yavaş başlar. Bunlar iştahsızlık, kilo kaybı, çürüklerin kolay oluşması, güçsüzlük ve yorgunluktur. Sararma ve yemek borusunda kanama bu belirtilerin arkasından gelebilir.
Tedavi, hastalığın doğurduğu problemlere (komplikasyonlara) örneğin kanamaya veya karındaki asit birikimine yöneliktir. Alkoliğin alkolü bırakması şarttır. Bu o ana kadar karaciğerde meydana gelen hasarı düzeltmez, ancak daha kötü olmasını bir miktar önler. Siroz hastası alkolü bırakınca kendisini daha iyi hisseder ve daha uzun yaşayabilir.
Kriptojenik Siroz (Cryptogenie Cirrhosis)
Sarılık sonrası siroz olarak bilinir. "A tipi" sarılık virüsünün ve "ne A ne de B" tipi sarılık virüsünün sebep olduğu veya bilinmeyen bir nedenin sebep olduğu kronik karaciğer hastalığının son safhasıdır. Bilinmeyen nedenlerin çoğunun virüse bağlı olması olasıdır.
Birincil Safra Sirozu (Primary Biliary Cirrhosis)
Safra kanalları karaciğerin içindeki ve karaciğerden çıkan kanallardan oluşur. Bu kanallar bağırsağa safra taşır. Birincil safra sirozu karaciğerdeki mikroskopik safra kanallarının kronik olarak iltihaplanması ve lekelenmesi (yara izleri bulunması) şeklinde tarif edilir. Bunun sebebi bilinmemektedir. Neticede karaciğer gitgide tahrip olur ve siroz oluşur.
Hemokromatoz (Hemochromatosis)
Bu irsi bir hastalıktır. Vücudun aşırı derecede demir biriktirmesine neden olur. Bu durumdan doğrudan doğruya etkilenen uzuv karaciğerdir. Çünkü demirin esas depolandığı yer burasıdır. Karaciğerde demir birikimi de siroz yapabilir. Ayrıca aşırı miktarda demir pankreası, iç salgı bezlerini ve kalbi etkiler.
Wilson Hastalığı
Bu kalıtsal(ırsi) hastalıkta çeşitli organlarda,özellikle beyin, göz, böbrek ve karaciğerde, bakır birikir.Bu nadir hastalıkta titremeler, karaciğer hastalığı, gözün saydam tabakasında renkli bir halka ve kronik hepatit görülür. Eğer tedavi edilmezse, karaciğer hastalığı siroza dönüşür.
Tedavide penisilamin denen bir ilaç kullanılır ve tedavi ömür boyu sürer.
AIfa-1 Antitripsin Eksikliği
Bu enzim eksikliği olan insanlarda, erişkinlik döneminde amfizem ve karaciğer hastalığı görülebilir. Bebeklik döneminde ortaya çıkan karaciğer hastalığı genellikle bu enzim eksikliği ile ilişkilidir.
Bu hastalığı olanlarda çoğu kez uzun süre belirti vermeyen siroz bulunmaktadır.
Teşhis
Karaciğer tümörlerinin en sık görülen bul-guları,siroz-sarılık,su birikmesi (ödem) ve deride örümcek şeklinde damarların ortaya çıkmasıdır (her zaman görülmez). Bu belirtiler olmasa bile, muayene sırasında büyümüş bir karaciğer ya da dalak bulunabilir.
Bu bulgulara dayanarak bazı kan testleri yapılır. Bazen kan testleri kağaciğerde siroz olduğunu göstermeyebilir. Ancak,hasta uzun süredir aşırı miktarda alkol kullanıyorsa, siroz olasılığı düşünülebilir. Kesin teşhis koymak için yapılabilecek karaciğer biyopsisi hastalığın ağırlığını, nedenini ve karaciğerdeki hasarı ortaya koyacaktır.
Karaciğere Bağlı Damarda Yüksek Basınç (Portal Hipertansiyon)
Siroz hastaların üçte ikisinden fazlasında bu durum vardır. Karaciğeri besleyen damardaki akışın bozulmasına neden olur. Karaciğerin damar sisteminde basınç artar. Neticede dalak şişer ve yemek borusunda ve karında damarlar genişler.
Yemek Borusu İle İlgili Kanama
Bu yemek borusundaki veya midedeki varislerin çatlamasından olabilir. Bu hayatı tehlikeye sokan bir durumdur. İlk tedavi bir ilacın (vasopressin) damara verilmesi ile varisteki baskıyı azaltıp kanamayı en azından geçici olarak durdurmak olabilir. Buna ek olarak burundan mideye bir tüp sokulur. Bu tüpe hem bir mide balonu, hem de bir yemek borusu balonu bağlıdır. Bunlar şişirilip varisler üzerine baskı yapılarak kanama durdurulmaya çalışır. Eğer kanama durur veya azalırsa ya da büzüştürücü etkili bir ilaç endeskopa yerleştirilmiş bir katater (ince tüp ) kullanılarak doğrudan damarın içine enjekte edilebilir. Buna yemek borusu damarları ile ilgili skleroterapi denir. Diğer vakalarda kanamayı durdurmak için ameliyat gereklidir. Her ne kadar akut yemek borusu veya mide kanaması ameliyatlarında ölüm riskinin çok yüksek olduğu bilinse de bu ameliyat gereklidir.
Asit (Karın İçinde Sıvı Birikmesi)
Bu durum karın bölgesinde aşırı miktarda asit birikmesidir. Tedavi tuzu kesmek ve idrar sökücü (diüretik) ilaçlar kullanarak idrar yoluyla suyu ve tuzu vücuttan atmaktır.
Karaciğer Ensefalopatisi(Hepatic Encephalopathy)
Toksinleri ayıklamak için kanı gerektiği biu-çimde süzemeyen karaciğerdeki toksik maddeler beyini zehirler. Buna sarılığa bağlı ensefa-lopati denir. Kan testleriyle kandaki amonyak seviyesi belirlenir. Belirlenen seviyesi toksinlerin birikme derecesinin endeksidir. Bu durumdaki kimselerin karakteri değişir, zihinleri karışır, uyuşuk ve titrek olurlar.
Tedavi
Siroz hastalığnın özel bir tedavisi yoktur. Sirozun yarattığı rahatsızlıklar (komplikasyonlar) tedavi edilir. Eğer sizde asit birikmesi görülürse doktorunuz tuzu kesmenizi önerir. Kesin olarak buna uyulmalıdır. Çünkü yemeklerle aldığınız az bir tuz fazlası bile çok şişme yapabilir. Ayrıca, içtiğiniz su da bir ölçüde sınırlanabilir. Vücudunuzdaki sıvıyı boşaltmak için idrar sökücü ilaçlar da alabilirsiniz. Eğer ensefalopati belirtileri varsa doktor az protein almanızı önerebilir. Yiyeceklerinizde yeterli miktarda kalori bulunması da istenecektir. Doktorunuz vitamin hapları özellikle vitamin K, A ve D almanızı isteyebilir. Eğer kaşıntı rahatsız edecek kadar artarsa cholestyramine verilebilir. Bu ilaç diğer ilaçların özümsenmesini önleyebilir onun için ayrı olarak alınmalıdır. Karaciğerde parçalanıp dışarı atılan alkolden ve tüm diğer ilaçlardan uzak durun. Eğer bu ilaçlardan birini almanız şartsa dokturonuz dozu (ne miktarda alabileceğinizi) ayarlayabilir. Bazı durumlarda doktorunuz karaciğer nakli ameliyatını uygulama olasılığını arıştırmak üzere karaciğer hastalıklarında uzmanlaşmış bir tıbbi merkeze başvurmanızı isteyebilir.
Not:Burada yer alan yazılar bilgilendirme amaçlıdır, İlaç önerisi ve tedaviler için lütfen doktorunuza başvurunuz..